Lees vol energie onze nieuwsbrief over de energie ontwikkelingen voor november 2024!
Wat speelt er in de energiemarkt?
De afgelopen maand was er wereldwijd veel beweging in de energiebranche. Van geopolitieke spanningen tot economische uitdagingen: het heeft allemaal impact op de energiekosten. Wat betekent dit voor jouw bedrijf? We zetten de belangrijkste energie ontwikkelingen overzichtelijk voor je op een rij, zodat jij goed geïnformeerd blijft over gas- en elektriciteitsprijzen.
Afgelopen vrijdag organiseerde de Energiespecialist (in samenwerking met De Batterijspecialist) een kennissessie over de komst van batterijen en hoe je deze het beste kunt inzetten voor joúw bedrijf. Het was een succes! We kregen veel positieve reacties en we zijn trots op hoe de dag verliep. Kon je er niet bij zijn en wil je je graag aanmelden voor een volgende kennissessie? Geef hier je interesse door!
Trends en energie Ontwikkelingen: De hoogtepunten van november in één oogopslag
De energiemarkt is onlosmakelijk verbonden met wereldwijde geopolitieke en economische gebeurtenissen. Het ingrijpen van China, de Amerikaanse verkiezingen en de politieke instabiliteit in Europa hebben allemaal invloed op gas- en elektriciteitsprijzen.
- China pompt miljarden in de economie: om de vastgoedsector te ondersteunen, heeft China miljarden geïnvesteerd, wat voorzichtige economische groei opleverde. Tegelijkertijd krijgt het land te maken met toenemende tegenstand uit de VS, Europa en Zuid-Amerika door gesubsidieerde export. De gevolgen zijn zichtbaar in sectoren als zonnepanelen en elektrische voertuigen, waar sancties de handelsrelaties verder onder druk zetten.
- Amerikaanse verkiezingen: een draaipunt: de presidentsverkiezingen in de VS kunnen grote gevolgen hebben. Door de herverkiezing van Trump worden importheffingen op Chinese producten verwacht, mogelijk oplopend tot 60%. Ook dreigt hij zich terug te trekken uit klimaatverdragen en subsidies voor hernieuwbare energie te schrappen, wat directe gevolgen kan hebben voor mondiale energiemarkten.
- Europese economie onder druk: hoewel de eurozone verrassend een lichte groei van 0,4% liet zien, kampt Duitsland met politieke en economische problemen. Hoge energiekosten en strenge regelgeving treffen zowel de Duitse als Oost-Europese economieën, die nauw verbonden zijn via sectoren als de auto-industrie. Dit creëert een neerwaartse spiraal in werkgelegenheid en productie.
- Plasticproductie als waarschuwend voorbeeld: de Europese plasticindustrie staat onder druk door hoge milieueisen, energieprijzen en concurrentie van landen met lagere standaarden. De productie daalt scherp, terwijl de import toeneemt. Dit patroon kan ook andere sectoren treffen, zoals de auto-industrie, als regelgeving en energiekosten ongewijzigd blijven.
De oliemarkt blijft een speelbal van geopolitieke en economische factoren. Van OPEC-beslissingen tot spanningen tussen Israël en Iran en de Amerikaanse verkiezingen: de afgelopen maand was het weer turbulent.
Hoofdpunten van deze maand:
- OPEC houdt de kraan dicht: tijdens de laatste vergadering besloot OPEC om de productiebeperkingen nog een maand te verlengen, wat betekent dat er dagelijks 2 miljoen vaten minder op de markt komen. Dit beleid beschermt de huidige olieprijzen, ondanks neerwaartse bijstellingen in de vraaggroei. Begin december wordt bekeken of er ruimte is om de productie vanaf 2025 te verhogen.
- Geopolitieke spanningen blijven de markt sturen: de oplopende spanningen tussen Israël en Iran zorgen voor onzekerheid. Hoewel directe escalaties zijn uitgebleven, houdt de situatie de oliemarkt in zijn greep. Tegelijkertijd zorgt de oorlog tussen Rusland en Oekraïne voor fluctuaties, waarbij Oekraïense aanvallen op Russische olie-infrastructuur de prijzen doen stijgen.
- Amerikaanse verkiezingen impact op olie: Door de overwinning van Trump kan de Amerikaanse olieproductie verder worden gesteund, wat mogelijk neerwaartse druk op de prijzen kan uitoefenen. Tegelijkertijd kan zijn harde lijn tegenover Iran leiden tot nieuwe sancties, wat juist een opwaartse invloed op de prijzen heeft. De onzekerheid rond deze scenario’s zorgt voor een afwachtende houding op de markt.
- Schommelende olieprijzen door productiestoringen: Storingen in Noorwegen en Kazachstan hebben tijdelijk de productie verminderd, wat leidde tot hogere prijzen. Toen de Noorse productie weer op gang kwam, zakte de prijzen licht. De maand sloot uiteindelijk af met een lichte stijging door geopolitieke spanningen en oplopende spanningen in Oekraïne.
De kolenmarkt blijft vol beweging, gedreven door variërende weersomstandigheden, schommelingen in gasprijzen en de vraag naar hernieuwbare energie. De afgelopen maand zagen we zowel stijgingen als dalingen in de kolenprijzen, terwijl Europese voorraden recordhoogten bereikten.
- Prijsfluctuaties blijven groot: de kolenprijzen bewogen deze maand tussen €121,95 en €127,27. Dalingen werden veroorzaakt door milde temperaturen, terwijl stijgingen vooral voortkwamen uit een hogere vraag door koudere dagen en lage windopbrengst.
- Rol van gasprijzen: de kolenprijs volgt vaak de bewegingen van de gasprijs. Stijgende gasprijzen hebben een opwaarts effect op kolenprijzen, terwijl milde omstandigheden in de gasmarkt de prijzen kunnen temperen.
- Voorraadbeheer in Europa: Europese kolenvoorraden bereikten eind oktober recordhoogten, maar daalden later in de maand door het startende stookseizoen. Dit wijst op een fragiele balans tussen vraag en aanbod
- Invloed van hernieuwbare energie: de zwakke opwekking van hernieuwbare energie, zoals windenergie, blijft een belangrijke factor. Dit dwingt energieproducenten terug naar fossiele brandstoffen, waaronder kolen, om aan de elektriciteitsvraag te voldoen.
De emissiemarkt stond deze maand niet stil. Schommelingen in CO₂-prijzen, veranderende weersomstandigheden en ontwikkelingen binnen sectoren zoals de glastuinbouw hebben impact op de energiemarkt. Voor bedrijven is het cruciaal om op de hoogte te blijven van deze veranderingen en hoe deze jouw strategie kunnen beïnvloeden.
- Schommelingen in CO₂-prijzen: de prijs voor emissierechten daalde begin deze maand naar €63,87, maar steeg vervolgens naar €69,27. Oorzaken zijn onder andere koelere temperaturen en een lage hernieuwbare energieproductie, wat zorgt voor meer fossiele energieopwekking.
- Minder shortposities, meer longposities: beleggingsfondsen hebben hun shortposities flink afgebouwd, zoals blijkt uit het meest recente Commitment of Traders-rapport. Dit wijst op meer vertrouwen in de markt voor emissierechten.
- Europese uitstoot dalende, glastuinbouw stijgende: het voortgangsverslag van de Europese Commissie laat zien dat de EU in 2023 een daling van 8,3% in netto-uitstoot heeft gerealiseerd. Tegelijkertijd is de CO₂-uitstoot in de Nederlandse glastuinbouw met 0,2 megaton gestegen door een terugkeer naar intensievere teelt nu energieprijzen dalen.
- Weersomstandigheden als grote factor: de koudegolf in Noordwest-Europa en de lage productie van hernieuwbare energie drijven de vraag naar fossiele brandstoffen op. Dit heeft een directe impact op zowel emissieprijzen als energieprijzen.
Energie ontwikkelingen Termijn Markt
De elektriciteitsmarkt kent momenteel grote schommelingen, gedreven door een mix van lage beschikbaarheid van hernieuwbare energie en toenemende vraag. Terwijl kouder weer de vraag opstuwt, zorgen stijgende prijzen op de EPEX-markt en de impact van conventionele energiecentrales voor extra druk. Wat betekent dit voor de elektriciteitsprijzen?
- Meer vraag naar stroom door koude temperaturen: Lagere temperaturen leiden tot een hogere vraag naar elektriciteit, onder andere door het gebruik van e-boilers. Dit houdt de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen hoog, wat resulteert in hogere prijzen voor zowel elektriciteit als de benodigde grondstoffen.
- Effecten op termijnprijzen: Termijnprijzen voor het eerste kwartaal van 2025 bereikten het hoogste niveau van dit jaar. De mix van hoge vraag, stijgende gas- en kolenprijzen en onzekerheid rond de Russische gaslevering drijft deze prijzen verder op.
Energie ontwikkelingen Spot Markt
- CO2-prijzen bewegen mee met conventionele opwekking: De CO2-prijs, momenteel tussen de 65 en 70 €/ton, wordt beïnvloed door de stijgende vraag naar emissierechten door conventionele centrales. Hoewel de prijs de afgelopen weken licht steeg, blijft deze relatief stabiel ondanks fluctuaties in andere markten.
- Weersvoorspellingen bieden tijdelijk verlichting: Voor komende weken voorspellen meteorologen meer wind in Duitsland, wat de druk op de EPEX-dagmarkt iets zou kunnen verlichten. Maar zodra de wind weer afneemt, blijven hogere prijzen een reëel risico, vooral richting december.
- Historisch hoge spotprijzen op de EPEX-markt: In november bereikten de prijzen op de EPEX-markt het hoogste niveau sinds februari 2023, met pieken tot wel 550 €/MWh. Het gebrek aan zon- en windenergie dwong gas- en kolencentrales om op volle capaciteit te draaien, wat de prijzen verder opstuwde.
Energie ontwikkelingen Termijn Markt
De afgelopen maand liet de gasmarkt opnieuw haar dynamiek zien. Lagere temperaturen, geopolitieke spanningen en schommelende gasvoorraden zorgden voor onrust.
- Afhankelijkheid van gascentrales groeit: Door lage opwekking van zonne- en windenergie werden de afgelopen maand meer gascentrales ingezet. Dit verhoogde het gebruik van voorraden, die nu lager staan dan vorig jaar. Een strenge winter zou de druk op deze voorraden verder kunnen verhogen.
- Gasstromen uit Rusland onzeker: Rusland heeft de gaslevering aan Oostenrijkse energieleverancier OMV stopgezet na een geschil over betalingen. Hoewel de gasstromen door Oekraïne naar Europa stabiel lijken te blijven, blijft de markt nerveus. Elke verstoring in deze aanvoer kan de prijzen verder opdrijven.
Energie ontwikkelingen Spot Markt
- Volatiele gasprijzen blijven de norm: Ondanks zachte temperaturen en goed gevulde voorraden aan het begin van het seizoen, zorgen geopolitieke spanningen en weersvoorspellingen voor grillige prijsbewegingen. De vraag naar LNG (vloeibaar aardgas) stijgt, en Europa concurreert met Azië om ladingen binnen te halen, wat leidt tot hogere prijzen.
- LNG als reddingsboei: Europa kijkt steeds meer naar LNG om tekorten aan te vullen. Met de komst van omgeleide schepen uit Azië en Egypte lijkt er op korte termijn verlichting, maar de beschikbaarheid blijft beperkt. Prijsstijgingen zijn onvermijdelijk, zeker tijdens een koude winter.
